Στις Κάτω Πλάτρες, παρασκευάζονται, ακόμη και σήμερα, αρκετά από τα παραδοσιακά εδέσματα του νησιού, όπως «σταφύδκια», «έψημα», «παλουζές», «σουτζούκος» και «κιοφτέρκα», γλυκά του κουταλιού, ροδόσταγμα, κρασί και ζιβανία.
Τα «σταφύδκια» ή αλλιώς σταφίδες είναι παραδοσιακά παράγωγα του σταφυλιού. Οι κάτοικοι του χωριού αποξηραίνουν τους καρπούς των σταφυλιών, έτσι ώστε να διατηρούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Τα «σταφύδκια» προστίθενται σε αρκετά από τα παραδοσιακά εδέσματα, λόγου χάρη στις πασχαλινές «φλαούνες».
Το έψημα είναι συμπυκνωμένος χυμός σταφυλιών, ο οποίος μοιάζει με μέλι φτιαγμένο με μούστο σταφυλιών. Το συγκεκριμένο γλυκό, φτιάχνεται κυρίως από μαύρα σταφύλια. Αρχικά αλέθονται τα σταφύλια και συγκεντρώνεται ο χυμός τους, γνωστός ως «μούστος» ή «μουστάρι». Στη συνέχεια, ο μούστος πρέπει να «χωχλάσει», δηλαδή να ζεσταθεί καλά, σε μια μεγάλη μαγείρισσα, το «χαρτζί». Τότε, με μια ειδική κουτάλα αφαιρείται ο αφρός που σχηματίζεται στην επιφάνεια του «χαρτζιού». Αμέσως μετά, κατεβάζουν το μείγμα από τη φωτιά και αφού κρυώσει το «χωχλάζουν» για άλλη μια φορά. Ταυτόχρονα, προστίθεται ασπρόχωμα, για να απορροφηθούν οι ακαθαρσίες και να μείνει ο μούστος καθαρός. Μ’ αυτό τον τρόπο παρασκευάζεται το «έψημα», ένα παχύρρευστο υγρό με μαύρο χρώμα και γλυκόξυνη γεύση.
Τέλος, τα «κιοφτέρκα» είναι άλλο ένα από τα γλυκά που φτιάχνονται έχοντας ως βάση το «παλουζέ». Στην ουσία, τα «κιοφτέρκα» είναι αποξηραμένος παλουζές, κομμένος σε μικρά τετράγωνα κομμάτια.
Πηγές:
Ιωνά Ιωάννης, Παραδοσιακά Επαγγέλματα της Κύπρου, Λευκωσία 2001
Νίκος Ιωάννου, γραμματέας Κοινοτικού Συμβουλίου Κάτω Πλατρών
Χατζηθωμάς Ανδρλεας (επιμ.), Κύπρος, τ. 6
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 5 και τ. 12